Blog – Waarom de koersen kelderen
Over kenmerken van de nieuwe economie
Het is zondag. De wekelijkse tennisafspraak valt in het water. Jammer, maar dankzij de buienradar zijn we vrijdag al sportief bezig geweest. Vandaag lekker aan het werk, deels omdat ik er zin in heb (inspiratie voor deze blog) en deels omdat ik heb beloofd om mijn dochter te helpen. Ze zit te stressen voor een deadline.
In de inleiding zitten al vier elementen die kenmerkend zijn voor werken in de nieuwe economie.
De nieuwe economie is al volop om ons heen aan het ontstaan, maar je ziet het pas als je het door hebt. De media hebben het nog niet door. Ze berichten over onderdelen, maar zien niet de samenhang en context. Heel jammer. Illustratief is het artikel “Waarom kelderen de koersen”, over de paniek op de beurzen. Geschreven door Peter de Waard, econoom en columnist. Ik lees hem best graag, maar met dit artikel slaat hij de plank in mijn ogen behoorlijk mis.
In het artikel zet De Waard zes belangrijke oorzaken op een rij, die volgens hem de neerwaartse trend veroorzaken. Ze hebben één ding gemeen hebben: ze gaan allemaal over geld. In de nieuwe economie gaat het over veel meer dan geld. Financiële, sociale en ecologische belangen gaan daarin hand in hand. Ik ben geen econoom of journalist en heb ook niet de wijsheid in pacht. In hetzelfde katern van de krant lees ik echter artikelen die volgens mij veel meer verklaren waarom de koersen kelderen. Een teken dat de nieuwe economie zich al aan het vormen is?
De zes oorzaken die ik zie (en illustreer met links naar betreffende artikelen uit dezelfde krant) zijn:
1. De geldmachine werkt niet meer
“Het beleid van de centrale banken en onzekerheid over de effectiviteit daarvan is het voornaamste macro-economische thema momenteel”. Te lezen in een klein artikeltje op pagina 28. De nieuwe economie zal (deels?) gebaseerd zijn op overvloed. Ook geld is er in overvloed, het is alleen niet zo slim verdeeld.
2. Te lang vasthouden aan failliete formules
Het verhaal van V&D is een verhaal over geld als drijfveer en de boot missen vanwege het ontbreken van een digitale strategie. Nog heel veel andere bedrijven en organisaties zullen om dezelfde reden het onderspit delven. Sneu voor de betrokken medewerkers, maar misschien ook een kans. Niet blijven afwachten “in de misselijk makende rollercoaster” zoals een V&D medewerker zegt in het artikel, maar in beweging komen. In de nieuwe economie komen oplossingen niet meer van boven. Daar is men te druk met het bewaken van de financiële (eigen) belangen.
3. Nieuwe businessmodellen door nieuwe technologie
Dankzij technologie worden steeds meer producten/diensten gratis of goedkoper. De artikelen “Pay how you drive” en “Tesla draait verlies, de koers stijgt” gaan daarover. De koers van Tesla stijgt niet vanwege vertrouwen in de elektrische auto, zoals het artikel suggereert, maar omdat Musk investeert in de ontwikkeling van slimme batterijen.
4. Herwaardering van oude waarden
De lokale economie is in opmars, misschien wel als reactie op het grote gelddenken dat ook in de media overheerst. Er is een intrinsiek verlangen naar de terugkeer van de menselijke maat. Einstein had gelijk en zei het honderd jaar geleden al: als je de dingen blijft doen zoals je altijd deed, verwacht dan geen andere uitkomst. Zelfs nu haalt hij het nieuws met zijn theorieën. Onderschat ook de Paus niet. Hij laat zien dat je niet bang hoeft te zijn en dat het nog steeds individuele personen zijn die het verschil maken, niet instituten of organisaties.
5. Overheid pakt verantwoordelijkheid voor duurzaamheid
Het belang van een leefbare wereld kun je niet overlaten aan de markt. De verwevenheid tussen overheid en bedrijfsleven is nog heel groot, maar met de klimaatafspraken is de toon gezet. Het artikel Naar een wereldwijde prijs voor CO2 gaat over een volgende stap. In de kop staat een grappige fout. Er wordt gesproken over lagere prijzen, maar dat moet hogere zijn.
6. De jeugd heeft andere idealen
Heeft de jeugd geen idealen meer, vraagt Peter de Waard zich af. Jawel, maar andere idealen. Ik hoor en zie het dagelijks om me heen. Daarover lees je jammer genoeg veel te weinig. Vrijwel alles wordt getoetst aan hoe het was en niet waar we naar verlangen. Nader beschouwd blijkt het hele katern van de krant vol te staan met verhalen over oude mensen en oude idealen. Een gemiste kans.
De toekomst?
Misschien is het kapitalistische systeem inderdaad bezig zichzelf overbodig te maken, zoals Paul Mason in zijn boek Postkapitalisme beschrijft. Een geweldig boek, vind ik, omdat hij een roadmap beschrijft voor een meer sociale en duurzame wereld, waar overheid, bedrijfsleven en burgers (links én rechts) nu mee aan de slag kunnen. Waarin er werk is voor iedereen die wil werken. Ik werd er op geattendeerd, omdat Peter de Waard er een paar maanden geleden een column over schreef. Het stemt mij optimistisch.
Irmgard Bomers is initiatiefnemer van WIN (werken in netwerken) en schrijver van o.a. Een nieuwe weg naar inkomsten en Werkplezier en Natuurlijk Werken. Tevens coauteur van Nieuwe Business Modellen: samenwerken aan waardecreatie en het Kantelingsalfabet. Iedere maand blogt ze over ontwikkelingen die haar werk raken.
