WIN Lustrum Blog #6 Geld en rijkdom
Jaap Luikenaar schrijft een serie blogs als opwarmertje voor de lustrumeditie van het jaarlijkse WIN Werk(t) Festival op 21 maart a.s. bij Seats2Meet in Utrecht-CS. Dit keer over flexibel werken en geld. De zekerheid van een vaste baan en een vast inkomen opgeven doe je niet zomaar.
Arbeidsethos
Wie niet werkt zal ook niet eten, zei mijn vader altijd. En met Wie wat bewaart die heeft wat, deed mijn moeder nog een schepje gereformeerde zuinigheid boven op. Later leerde ik dat geld moet rollen en ook geld maakt niet gelukkig. En weer later, tijdens een romeinse geschiedenisles, dat geld niet stinkt, ofwel ‘pecunia non olet’. M.a.w. het maakt niet uit hoe het verdient. Leuk weetje: het was een uitspraak van een Romeinse keizer die belasting hief op openbare toiletten en de verkoop van urine (aan wasserijen en wol verwerkers).
Waar doe je het voor
Geld is vaak een voorwaarde, geld is macht, geld is invloed, geld is kicken. Maar wat moet je nu met al die financiële wijsheid? Geld verdienen is natuurlijk een belangrijk onderdeel van werken. Voor niks gaat de zon op. Maar is geld je belangrijkste drijfveer? Is geld het doel waarom je werkt, of is geld een middel? Werk gaat immers over zoveel meer dan een inkomen alleen. Je kunt er je talenten kwijt; je kunt je ontwikkelen, zelfontplooiing, samenwerken met collega’s en vriendschappen smeden. Je kunt iets betekenen voor anderen. Voor de maatschappij. Voor de wereld misschien. Stuk voor stuk waardevolle elementen. Net als gezelligheid, veiligheid en geborgenheid, plezier maken, complimenten krijgen en uitdelen, positieve energie naar boven halen en inspiratie opdoen. Het zijn – wat wel wordt genoemd – meervoudige en maatschappelijke waarden van werk en werken.
Makkelijk praten
Wie al dat soort waarden uit zijn werk kan halen, is een rijk mens. En dan is het fijn om je kennis en ervaring te delen. Via WIN (werken in netwerken) krijg je toegang tot een netwerk van waardevolle mensen die bereid zijn elkaar daarbij te helpen. Want heel veel mensen verlangen wel naar beter/ander werk, maar zien op tegen solliciteren. Dat is lang niet altijd nodig. Het kan ook anders. Via WIN kom je er op een natuurlijke manier mee in aanraking. Als je geen energie uit je huidige werk kunt halen, ben je wellicht bereid om uiteindelijk een andere weg in te slaan. Op zoek te gaan naar de ruimte die je huidige werk biedt of misschien wel naar ander werk dat (wel) beter bij je past en waarin je je talent kunt aanspreken. Zelfs als dat wat minder of minder vast inkomen impliceert. Dat kost vooral tijd.
De directeur van Triodos Bank zei ooit in een interview: ‘het verkleinen van je hebzucht in plaats van het vergroten van je bezit is de meest simpele manier om rijk te worden.’ Ja, was het maar zo simpel. En, ook al zit hij niet bij ING, als bankdirecteur heeft hij natuurlijk makkelijk praten. Want ergens zit er natuurlijk een ondergrens en wil je wel enige financiële stabiliteit. Vanwege je huis en je studerende en sportende kinderen.
Rijkdom
Want klinken al die mooie woorden over geestelijke rijkdom ergens ook niet een beetje CDA-achtig en zalvend, uit de hoogte en haast arrogant? Het is gemakkelijker om flexibeler, minder, anders, maatschappelijker, leuker en meer passend te gaan werken als je wat spaarcenten achter de hand hebt. Hoe kom je anders de tijd door dat het wat minder gaat. Het is om die reden dat meer flexibiliteit in het werk waarschijnlijk een veel grotere kans van slagen zou hebben als de ideeën rond het basisinkomen eens daadwerkelijk opgepakt zouden worden.
Maar om daar nou op te wachten?
Vraag jezelf bij twijfel eens af wat het meest verschrikkelijke zou zijn dat je kan overkomen als je inkomen er (wat) op achteruit zou gaan. En vervolgens: zou je dat ervoor over hebben? Of heb je zoveel vertrouwen in (toekomstig) werk waarin je het beste van jezelf kan geven, dat de kans op zo’n doemscenario wel heel erg klein is?
