Boecop Blogs #7 Broedplaats voor talent

Het broeit in De Steeg. En hoe. Bewoners, maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven, overheid én de kerk werken op een niet alledaagse manier samen om hun lokale samenleving en economie vorm te geven. Het is de droom van Bartele Bouma uit De Steeg ‘Misschien wel het eerste hybride dorp van Nederland’, zo konden we lezen in een eerdere WIN-blog.

Daarin kwam gangmaker/smaakmaker Jan Hof aan het woord. Maar er lopen meer aanjagers van de plaatselijke vernieuwing rond. Bartele Bouma voorop. Op het WIN-festival in De Boecop verzorgt hij een presentatie over zijn droom, of beter: zijn intenties.  Hou maar rekening met een even ongebruikelijk als passievol betoog dat ongetwijfeld nog een tijdje zal sudderen.

Festivalbezoekers zijn gewaarschuwd: verwacht van Bartele Bouma geen strakke PowerPoint met een rond en van A-Z gestructureerd verhaal. ‘Het is per slot van rekening nog maar maart’, zo zegt hij. Huh? gaat het even door mijn hoofd, terwijl Bartele vervolgt: ‘De maand waarin alles zich vormt en gaat wortelen, in april begint de bloeien en pas dan kan je zien wat het uiteindelijk gaat worden’.  Over natuurlijk werken volgens de seizoenen gesproken.

Voor ik Bartele Bouma had gesproken, wilde ik hem in deze blog neerzetten als een concept-ontwikkelaar en eigenaar van het multimediale productiebedrijf Toff, dat zowel online als offline communicatiemiddelen maakt. Met video’s, films, portals en websites bouwen als zijn belangrijkste business. En bovendien iemand die – als hobby – in zijn eigen woonplaats De Steeg alles in het werk zet om De Boecop-kerk een nieuwe, hippe, eigentijdse bestemming te geven.

Structuren werken beklemmend en remmend

En misschien is dat – heel oppervlakkig gezien – allemaal ook wel zo, maar na een half uurtje telefoneren vormt zich tegelijk een heel ander beeld. Bartele Bouma als een gepassioneerd wereldverbeteraar en oplosser van maatschappelijke vraagstukken. Iemand die daarmee op heel kleine schaal en in zijn directe omgeving is begonnen, en wil dat vervolgens – als het principe werkt – steeds verder, breder en vaker toepassen. Het liefst tot aan grote mondiale problemen toe.

Bouma is wars van bestaande organisaties en structuren. Die hebben vooral beheren en behouden als doel.  Dat werkt alleen maar beklemmend en remmend en houdt persoonlijke ontwikkeling tegen. ‘Benut de ervaring en de talenten in de samenleving’, zegt hij. Bij Bartele draait alles om talent en talentontwikkeling. Erachter zien te komen waar iemands sterke punten zitten. ‘Om te kunnen bloeien is een veilige, waardevrije omgeving nodig. Organisaties bieden die vaak niet. Dus is een maatschappelijke transformatie nodig.’ Hij noemt dat de ‘broedplaats-methodiek’.  Begin dus op nul, neem talent en de kansen die zich aandienen als uitgangspunt en bouw daarop vervolgens verder om je doelen te bereiken. Dan pak je dingen anders aan. En zorg je ervoor dat beleidskaders en wet- en regelgeving niet knellend werken, maar dienend zijn aan wat je wil bereiken.  Op een manier zoals je dat nog nooit hebt gedaan.  Fouten maken mag, nee, móet zelfs. Zo kom je tot verrassende uitkomsten.

Drie jaar geleden is hij zo in De Steeg met een burgerinitiatief begonnen om de lokale samenleving te verstevigen. En de Boecop-kerk heeft daarin een centrale plek gekregen. Aan een maatschappelijke businesscase wordt gewerkt. Ondertussen is het dé ontmoetingsplek en pleisterplaats voor de plaatselijke bevolking aan het worden en een broedplaats voor ideeën.  Tegelijk ook een expertisecentrum – de Lerende Samenleving geheten – en een innovatief praktijkles voor veranderingen. Bartele heeft het over een ‘transformatie-bioscoop’ waarin hij – met zijn multimedia pet op – veranderingen kan uitbeelden. ‘In een werkwereld waarin iedereen vanuit zijn talenten kan werken, bestaat geen werkloosheid.’

Buiten de gebaande paden

Dit is geen super-heldere blog geworden. Zou niet bij Bartele Bouma passen. Persoonlijke betrokkenheid en daadwerkelijk contact met hem lukt niet via een half uurtje telefoneren. Maar het heeft wel iets bij mij losgemaakt. Aan de lijn was het soms even doorbijten, want Bartele heeft een heel eigen taalgebruik. Haak als luisteraar dus niet af als hij in De Boecop begint over het faciliteren van maatschappelijke transformatieprocessen, over leer- en ontwikkelarrangementen, over een integrale ondersteuningsvraag of over externe stakeholders en het benutten van werkende principes.

Daadwerkelijk invoelen, doorgronden en doorleven waar het maatschappelijke probleem of vraagstuk zit. Daar gaat het bij hem om. En dat kan, zegt Bartele, alleen buiten de gebaande paden om. Zijn droom is nog geen realiteit, het is ook pas maart. Kom in de winter, wanneer het vriest, nog maar eens terug, zo lijkt hij te zeggen. Dan moet het – geheel volgens de natuurwetten –  zijn uitgekristalliseerd. Briljant toch?

In de aanloop naar het WIN Werk(t) Festival schrijft Jaap Luikenaar tien blogs #WWF17