Blog – Boventallig

Ik word gebeld door mijn man. Hij heeft een telefoontje gehad dat hij boventallig is. Mijn man? Hij? Hoe kan dat? In theorie houd je altijd rekening met een onwelgevallige uitkomst van een reorganisatie. Zeker ben je nooit. Maar in dit geval? Hij voldoet aan alle eisen, zijn medewerkers en netwerk lopen met hem weg, hij realiseert de ene innovatie naar de andere en haalt veel extra geld en goodwill binnen voor de organisatie. Uit het hele land en zelfs uit Denemarken komen ze kijken. En nu dit, afgedankt van het ene op het andere moment.

Verdoofd

Zo voelt het en wat het met je doet is onvoorstelbaar. Het is dag 1 na het telefoontje en we zitten wezenloos op de bank naar elkaar te kijken. Een rollercoaster aan gedachten in je hoofd. Wat is er mis gegaan? Het nieuws is nog niet bekend gemaakt en we besluiten om het ook nog maar even voor ons te houden. Misschien is er een vergissing in het spel. Er volgt een slapeloze nacht.

Verdrietig

Van het ene op het andere moment zie ik een vrolijke, inspirerende man veranderen in een onzeker en angstig persoon. Wat heb ik fout gedaan, niet gezien? Zelfs ik voel mij schuldig. Heb ik iets over het hoofd gezien, teveel op zijn mooie ogen en verhalen vertrouwt. Ik geloof er helemaal niets van. Het toelichtende gesprek levert alleen de procedure, een geldbedrag, een optelsom van kleine dingetjes, maar vooral nog meer vraagtekens op. “Je hebt het de afgelopen drie jaar fantastisch gedaan, maar ja, we moesten kiezen.” Ondertussen sijpelt in de wandelgangen het besluit door en de eerste reacties komen binnen. Vol ongeloof. Dat kan niet! De tranen schieten ervan in je ogen. We zijn doodop en slapen onrustig.

Boos

Alle namen zijn bekend en dat versterkt alleen maar het onrechtvaardigheidsgevoel. Je kunt je verlies accepteren, als de keuze valt op collega’s die het ook goed doen of zelfs beter zijn. Maar in dit geval? Langzaam begint het te dagen en er vallen stukjes van de puzzel op z’n plek.

Het kwartje valt

Het systeem hoe wij ons werk organiseren is totaal verouderd. Het werkt geldverslindend en demotiverend. Wat nog erger is, reorganisaties als deze leveren geen pepernoot op. Het biedt een soort schijnzekerheid en schijnobjectiviteit, waar we elkaar mee bezighouden. Dat vereist ‘het systeem’. Het ene harkje wordt vervangen door het andere, maar per saldo verandert niets. Dat weten we allemaal, maar omdat er geen alternatief is houden we ‘het systeem’ met elkaar massaal in stand.

Het recht van de sterkste

Deze reorganisatie heeft vanaf de eerste aankondiging tot nu zo’n twee jaar geduurd. In de tussentijd lukte het mijn man om de innovatieruimte die er in elke organisatie is te benutten. Gewoon door te doen, ondernemend te zijn en resultaten te bereiken in wisselende coalities. Op de sociale media worden de successen volop gedeeld. Zelforganisatie met klanten, medewerkers en netwerkpartners. Innovatie waar menig papieren plan vol van staat. Innovatie van onderaf zorgt er echter ook voor dat in toenemende mate de tussenlaag zich -terecht-  zorgen maakt over hun rol/toegevoegde waarde. Die wordt steeds beperkter en is steeds minder nodig. Lees alle managementboeken er maar op na. Ik zie mijn man als slachtoffer van deze situatie. Het zegt iets over het systeem hoe wij ons werk organiseren en niet over hem.

Nieuw perspectief

Er is bijna een week achter de rug. Boosheid is er nog steeds over zoveel onrechtvaardigheid, maar wat overheerst is het geloof dat het nieuwe kansen biedt. Je hebt immers laten zien wat er mogelijk is. Niet omzien in wrok. Niet thuis op de bank gaan zitten (wat ‘het systeem’ adviseert), maar met opgeheven hoofd zichtbaar blijven in het netwerk. Dat is in ieders belang. Bij heel veel mensen is het verlangen groot om het werk anders te organiseren. Dat is complex: simpele oplossingen bestaan niet. Daarom is het nodig om op grote schaal proeftuinen te legitimeren waarin kan worden geëxperimenteerd. Waarin op transparante wijze wordt gewerkt aan een nieuw perspectief op werk organiseren. Op 21 maart zijn er twee events waar hiervoor wordt gepleit: de Sociale Troonrede en het WIN Werk(t) Festival. Daar kun je ook mijn man ontmoeten. Mijn eigen Diederik Samson (maar dan knapper:)). Klik hier voor het vervolg op dit verhaal. Irmgard Bomers (initiatiefnemer van WIN (werken in netwerken)) blogt regelmatig over zaken die haar werk raken.