Challenge Natuurlijk Werken – alles loslaten wat je hebt geleerd
Dit is het belangrijkste advies van Elise van Dantzig. Ze is een pas afgestudeerde antropologe die lekker aan de weg timmert met Cheeky Pie, de sociaalste taart van Den Haag. “Niet eerst de markt onderzoeken, een plan schrijven, geldschieters zoeken et cetera. Gewoon beginnen, vanuit een innerlijke drive”. Op deze manier is ook WIN (werken in netwerken) ontstaan. In juni 2016 wonnen we de NSvP Challengeprijs Innovatief in Werk.
Bij WIN (werken in netwerken) werken we met elkaar aan grotere kansen op de arbeidsmarkt voor iedereen die wil werken, door informeel leren in de praktijk. In kleine kring zien we dat het werkt. Dankzij de Challengeprijs kunnen we onze praktijkervaring delen met een groep jongeren en ook onderzoek laten doen naar het effect. Dat was het plan. We zijn ondertussen bijna een jaar onderweg en het project verloopt niet zonder slag of stoot. Het is een continue worsteling tussen ons oude werkpatroon en een nieuwe manier van werken. Of beter: tussen de leef- en systeemwereld.
Het werkt anders
De systeemwereld vraagt om een Projectplan en wil -terecht- weten wat de resultaten zijn. Hoe gaat dat in de praktijk: je schrijft naar beste eer en geweten op wat de richtlijnen verlangen. De realiteit is dat je al een paar weken na de start aan je water voelt dat het plannetje niet gaat werken. Tenminste, niet op de manier zoals je had opgeschreven. Het resulteert in zeven waardevolle kwalitatieve inzichten.
- De druk op jongeren om werk te vinden is groot en ze hebben het druk. Er is geen behoefte en weinig ruimte voor een andere aanpak, omdat geld verdienen hoge prioriteit heeft. De bereidheid om mee te doen is laag.
- Het arbeidsmarktimago is slecht. Met het inzicht dat het niet aan jou (als jongere) ligt dat je de zoveelste afwijzing hebt gehad, begint zelfvertrouwen te ontstaan. Dan ontstaat er ook ruimte om initiatief te nemen; zaken anders aan te pakken en zelfs je eigen werk te creëren.
- De mogelijkheid om (ongereguleerd) 1op1 persoonlijk contact te hebben is heel waardevol. Veel belangrijker dan trainingen, bijeenkomsten et cetera. Het zorgt voor voldoende structuur en het ontstaan van vertrouwen in elkaar.
- Alledaagse verhalen delen met elkaar (over je eigen privé/werksituatie) doet wonderen. Dat doe je face2face, niet online. Het verklaart deels waarom bijvoorbeeld Part-up, zoals voorzien was in het plan, niet wordt gebruikt
- Focussen op de dingen waar je goed in bent en doelgericht aan de slag te gaan werkt. Dat maakt het makkelijker om je eigen realiteit te creëren en te werken aan je eigen doel (verhaal).
- “De groeten met moeten”. De kunst is om niets te doen, maar er gewoon te zijn voor de jongeren op momenten dat er behoefte is. Nietsdoen (zeker als je ziet dat zaken niet lopen zoals je had gepland) is heel onnatuurlijk, maar het werkt. Natuurlijk baal je, maar tegelijkertijd doe je ook geen werk voor niets. Als er vervolgens wel initiatief ontstaat dan is het uit intrinsieke motivatie (en dat werkt).
- Leeftijd doet er niet toe. Allemaal zitten we -meer dan ons lief is- vast in de systeemwereld. We dachten vooraf dat je jongeren sneller iets kunt aanleren, dan ouderen iets afleren. Niet dus. Vertrouwen opbouwen (in elkaar en een andere aanpak) kost tijd.
Tussenresultaat
Alle betrokkenen bij de Challenge Natuurlijk Werken verdienen een heel groot compliment. We zijn en blijven in gesprek met elkaar, ook al zijn we het lang niet altijd met elkaar eens. De meningen buitelen door elkaar heen. Gelukkig maar, want zonder gedoe geen verandering. Natuurlijk zijn er afhakers, dat hoort erbij. Je gaat echter door met de mensen die erin geloven. En het werkt. De ommekeer bij de jongeren vond plaats in de 3e geplande teambijeenkomst. Toen riep een gefrustreerde deelnemer “Wat zijn we voor een stel slappelingen. Snap je niet dat we zelf in actie moeten komen”. Inmiddels hebben we een zeer geslaagde bijeenkomst (link verslag) achter de rug. Op zaterdag! Nu pas ontstaat er een teamgevoel en een drive om met elkaar naar een resultaat toe te werken. Ondertussen is er op individueel niveau veel ontwikkeling waar te nemen. Iedereen werkt, nog lang niet altijd een droomplek, maar dat je ook van daaruit kunt groeien is een eyeopener. Wat helpt is de enorme metamorfose die de deelnemers ondergaan, door gewoon zichzelf te zijn. Het is gebaseerd op een groeiend zelfvertrouwen, omdat ze hun zorgen, zwakheden en onzekerheden durven te delen met elkaar. Ze herkennen patronen, delen opgedane kennis en ervaring en hebben het lef elkaar aan te spreken. In kleine kring en zeker niet op Internet. Daardoor rollen ze van het een in het ander. Geweldig om dit te zien.
Rond september komt er een kwalitatieve analyse van de onderzoekers die betrokken zijn bij de Challenge en aan het eind van het jaar komen de jongeren zelf aan het woord. We hebben dan vanuit drie verschillende perspectieven (de betrokken jongeren, de onderzoekers en de begeleiders van WIN) een resultaat.
Irmgard Bomers blogt iedere maand over zaken die haar werk raken.
