Een zonnige kijk…

Leesvoer onder de kerstboom

“Je zult zien hoe prettig alles wordt als iedereen verdient wat hij verdient, als je me volgen kunt… Men ziet alles veel te donker in, waardoor de wereld veel te somber is geworden. Zo zie ik dat”. Aldus Olie B. Bommel in Een Zonnige Kijk, een van de vele verhalen van Marten Toonder[i]. Een verhaal uit 1976 dat de huidige crisis treffend beschrijft.  Een verhaal ook over bibliotheken, hokjes denken en kansen in tijden van crisis.

Een beperkte blik 
Ik houd van lezen, maar niet van stripboeken. De verhalen van OBB en Tom Poes waren om die reden nooit aan mij besteed. Dacht ik…over hokjes denken gesproken. De tentoonstelling in het Letterkundig Museum over Marten Toonder opende mijn ogen, in verschillende opzichten.

Als antwoord op de krimpende overheidsbudgetten worden bibliotheken gesloten of trekken ze in bij scholen, verzorgingshuizen en andere publieke gebouwen. Als alternatief wordt de digitale bibliotheek ontwikkeld. Iedereen kan online toegang krijgen tot collectie en tegelijkertijd worden kosten bespaard. Als professional werkzaam in de sector heb ik hier stevig aan bijgedragen, maar nu vraag ik mij af of het kind niet met het badwater wordt weggegooid. Is de bibliotheeksector niet bezig om zichzelf de das om te doen?

Van Dale kent het woord digitale bibliotheek niet. De gemiddelde burger denkt dat Google de digitale bibliotheek. Digitaal is in de toekomst hetzelfde als gas water en licht; een nutsvoorziening waar je niet meer zonder kunt. Ik ben nog opgegroeid met de halfautomatische wasmachine, een toevoeging waar je nu om lacht. De wasmachine bestaat nog en voorziet in een grote behoefte. Bibliotheken verdwijnen als we niet alert zijn.

“Bad libraries build collections, good libraries build services, great libraries build communities”.
Op de vraag of er in de toekomst nog behoefte is aan bibliotheken antwoord ik volmondig JA. Voor een gezonde toekomst vormt een digitale fundering absoluut de basis, maar het kan niet zonder een inspirerende, zichtbare plek in de lokale gemeenschap. Een voorziening om boeken te kunnen lenen is onvoldoende. Bovenstaande uitspraak van David Lankas -een van de nieuwe denkers in de sector- geeft de richting aan. Daar word ik vrolijk van.

Een ondernemende cultuur
Er is in deze tijd absoluut ruimte voor vernieuwing, maar die ligt vooral buiten de eigen sector. De oplossing komt niet van bovenaf, maar uit veelal lokale initiatieven door ondernemende mensen. Dit betekent je netwerk verbreden en op zoek gaan naar nieuwe verbindingen. Met mensen die waarde toevoegen in de vorm van kennis en expertise, gebouwen of doelgroepen waar ze toegang toe hebben. Mensen die belang hebben bij een ondernemende krachtige bibliotheek en dus bereid zijn je daarbij te helpen. Wie dat zijn? Dat hangt helemaal af van de plaatselijke situatie en de rol die de bibliotheek wil spelen.

Het thema van de Bibliotheek Tweedaags deze maand is “Ontwikkelen doe je samen”. Volop gelegenheid dus om daarover in gesprek te gaan. WIN is bij de sessie ‘Ondernemen met bibliotheken: daar moet je lef voor hebben’. Lef hebben levert resultaat op. Onderzoek toont aan dat organisaties die op deze wijze innoveren hun concurrentiepositie en productiviteit met een factor vier verbeteren[ii]. Alle reden dus om je eigen grenzen te verleggen en in actie te komen. Ondernemen = DOEN!

Irmgard Bomers blogt regelmatig over zaken die haar werk raken.