WIN-kukels verstoren de welvaart

En ineens was daar dat nieuwe woord “WIN-kukel”. Het ontstond op de nieuwjaarsbijeenkomst in het Veerhuis, waar enkele smaakmakers nieuwe plannen en ideeën voor de toekomst bespraken. De WIN-kukel als positieve tegenpool van de minkukel. Schertsend ook wel domoor, oen of onnozel persoon genoemd.

In de strip ‘Heer Bommel en Het Kukel’ (Marten Toonder, 1968) verschijnt het begrip het min kukel voor het eerst ten tonele. In het verhaal wordt de welvarende gemeente Rommeldam opgeschrikt door een groep buitenaardse wezens – Droons geheten – die “het kukel” van de inwoners willen meten. Van diverse inwoners, onder wie professor Priwytzkovsky, politiecommissaris Bullebak, kruidenier Grootgrutter, wordt het kukel gemeten, maar elk van hen blijkt over een min kukel te beschikken. En daarmee voor de vreemde Droons onbruikbaar, want zij zijn juist op zoek naar naar een hoog of een plus kukel.  Zelfs het kukel van burgemeester Dickerdak blijkt min.

De burgervader denkt dat de wezens het op de welvaart in de stad hebben gemunt. Uit jaloezie. ‘Welvaart is stilstand van het kukel – en stilstand is achteruitgang’, zegt Dickerdak tegen Olie B. Bommel. Een bevolking die niet langer vooruitgaat moet ontbonden worden. Een stad met een zakkend kukel heeft geen reden van bestaan meer.’

Marten Toonder leefde lang voordat WIN ontstond. Hij zou zich zeker hebben kunnen laten inspireren. Met een beetje fantasie, gevoel, liefde, creativiteit, waarover juist ook smaakmakers beschikken, zouden WIN-kukels Rommeldam absoluut hebben kunnen redden. In de strip is het nu Heer Bommel die uiteindelijk de strijd aan gaat tegen de Droons. Bommel wint en de rust keert weer.

Jaap Luikenaar is smaakmaker in Eindhoven e.o. 

Op 5 januari 2024 wordt op dezelfde plek een nieuwe mijlpaal gevierd: de overgang van WIN naar WIN Werkt.