Toekomsttijd | regeneratief onderwijs
Ontwerpprincipes voor regeneratief leren
“Het traditionele onderwijs zal steeds minder relevant worden wanneer het zichzelf niet transformeert tot een leerervaring die het internet niet kan bieden.”
Een uitspraak van Bas van den Berg.
Op 12 juni promoveerde hij op het onderwerp ‘design principles for regenerative learning’ en doet een opmerkelijke aanbeveling.
Regenerative learning (RL) is onderwijs dat de mensheid actief ondersteunt bij het op een waardige manier leren leven binnen sociaal-ecologische grenzen. Een van de ontwerpprincipes waarmee Bas komt is opmerkelijk: besteed aandacht aan de innerlijke wereld van docenten. Zij hebben met name moeite met de mix van persoonlijke en systeemverandering die RL impliceert.
Voor mij slaat Bas hiermee de spijker op z’n kop. Ik durf zelfs te stellen dat het niet alleen geldt voor onderwijsprofessionals in een transformatief proces. Twee achtereenvolgende jaren heb ik een groepje Mission Impact studenten van Bas in de Binckhorst begeleid en daardoor de kans gehad om een deel van zijn promotieonderzoek te volgen. Een interessant proces om mee te maken, van te leren en te zien dat er veel parallellen zijn met de praktijkervaring uit de WIN proeftuin voor de toekomst van werk. Ook een aantal principes daaruit komen terug in de minor Mission Impact.
Twee kanten van dezelfde medaille
Systeemverandering en persoonlijke transformatie gaan hand in hand. In de minor was de verdeling systeem (80)/persoonlijk (20) met de Haagse Binckhorst als regenerative ecology. Een dergelijke minor ontwikkelen vraagt moed; persoonlijke duurzaamheid vraagt moed. Het vraagt niet alleen iets van de studenten, maar ook van het betrokken onderwijspersoneel. De wijze waarop Bas zichzelf en zijn studenten uitdaagt om ook als persoon onderdeel van de opdracht te zijn is uniek. De eerste minor leverde een geweldig origineel resultaat op voor het gebied. Toegegeven, het proces was chaotisch en ongestructureerd, maar dat is de transformatieve reis die je met elkaar maakt waard. De impact die het op de studenten en mijzelf heeft gemaakt is van blijvende waarde .
In de documentaire Regenerative Education die over Mission Impact is gemaakt zie je dat mooi terug.
Ondertussen op de Hogeschool
In zijn proefschrift beschrijft Bas het proces hoe collega’s het experiment vakkundig stukje bij beetje terugbrengen binnen de hokjes. Hij schuwt het niet om ook kritisch op zijn eigen rol te zijn. Als externe begeleider ervaarde ik dat ook; je voelt je geen deel (meer) uitmaken van een team. Het had ook impact op het resultaat van de 2e groep. Ook dit komt overeen met mijn ervaring in de WIN proeftuin: als het lastig wordt, dan hebben we de neiging om terug te vallen op oude reflexen en raakt de vernieuwing uit beeld. Het is lastig om elkaar vast te blijven houden met de blik op de horizon. Van evenwaardigheid, zo belangrijk voor een uniek resultaat, is dan geen sprake meer.
Mission Impact is ter ziele, maar de belangstelling voor regeneratief leren is groot. Kijk alleen al naar de enorme lijst zeer actuele publicaties in het proefschrift. Ik hoop dat er aandacht komt voor de innerlijke wereld van het onderwijzend personeel. Het gaat immers om onderwijs in de toekomsttijd, waar de binnen-en buitenwereld steeds meer met elkaar worden vermengd.
Gaan we meer van Bas horen? Ik hoop het, want daarmee komt ook de duurzaamheid van het win-win-win gedachtegoed weer een stap dichterbij.
Op 13 oktober werd in Pakhuis de Zwijger zijn 2e boek gepresenteerd: Onderwijzen tijdens transities, met hoopvolle verhalen over regeneratief onderwijs. In aanwezigheid van Claire Boonstra, Kees Klomp, Nynke Stam en Dinand Roode, stuk voor stuk ook ambassadeurs voor de toekomst van onderwijs waarin persoonlijke transformatie en transitie hand in hand gaan. En een belangrijke rol is weggelegd voor de leerlingen/studenten zelf.
Meer weten?
-
Irmgard Bomers is schrijver van de WIN Trilogie over de toekomst van werk en publiceert elk jaar de WIN Werk(t)rede voor een duurzame arbeidsmarkt. In 2022 roept ze iedereen op om één uur in de week te besteden aan toekomsttijd.
Dit is een blog in haar serie over werken in en aan een veranderend tijdperk.
